هزاران سال است که مدیتیشن در فرهنگ‌های مختلف جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌توان گفت تقريبا ادیان مختلفی مانند بودائيسم، هندوئيسم، مسيحيت، يهوديت و اسلام مطابق روش‌ها و سنت‌های خود در زندگی روزمره از آن استفاده می‌کنند.
اما نکته اینجاست که مدیتیشن، کمتر با بحث دین و ایمان و بیشتر به آگاهی و یافتن آرامش مربوط می‌شود. شاید بتوان مدیتیشن را این طور تعریف کرد: مدیتیشن مجموعه‌ای از تکنیک‌هاست، که هدف آن تشویق به افزایش سطح آگاهی و توجه و تمرکز است.
این روزها بین مشغله‌های کاری، خبرهای نه چندان بد و سیل افکار منفی شاید مدیتیشن راه خوبی برای بهتر کردن حال همه ما و رسیدن به یک ذهن آرام باشد. اگر شما هم با من موافقید، برویم که درباره مدیتیشن، داروی مکمل ذهن، بیشتر بخوانیم و بدانیم.
Table of Contents
مدیتیشن چگونه به افراد کمک می‌کند؟
مدیتیشن به حفظ آرامش، افزایش تمرکز و کاهش استرس در طول روز کمک می‌کند. به گفته سایت mayoclinic، فواید مدیتیشن فقط به همین چند مورد ختم نمی‌شود.
تحقیقات نشان داده است که مدیتیشن می‌تواند تاثیرات فیزیولوژیکی و روانی داشته باشد. برخی از اثرات فیزیولوژیکی مثبت آن شامل کاهش تحریک بدنی، کاهش میزان تنفس، کاهش ضربان قلب، تغییر در الگوهای موج مغزی و کاهش استرس است. برخی دیگر از مزایای روانشناسی، عاطفی و سلامتی مدیتیشن شامل موارد زیر است:
- دستیابی به دیدگاه جدید در شرایط استرس‌زا
- ایجاد مهارت برای مدیریت استرس خود
- افزایش خودآگاهی
- تمرکز بر زمان حال
- کاهش احساسات منفی
- افزایش تخیل و خلاقیت
- افزایش صبر و تحمل
در حالی که متخصصان هنوز به طور کامل نحوه کار مدیتیشن را نمی‌دانند، اما تحقیقات به وضوح نشان داده است که تکنیک‌های آن می‌تواند طیف وسیعی از تاثیرات مثبت بر سلامت کلی و بهزیستی روانشناختی داشته باشند. برای آنها معتقدند که مدیتیشن به کنترل برخی بیماری‌ها به افراد کمک می‌کند، مانند:
- اضطراب
- آسم
- سرطان
- درد مزمن
- افسردگی
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- سندرم روده تحریک پذیر
- مشکلات خواب
- سردردهای تنشی
البته به این نکته توجه داشته باشید که در صورت داشتن بیماری‌هایی از این قبیل، پیش از انجام مدیتیشن حتما با پزشک خود مشورت کنید تا خدایی نکرده علائم شما بدتر نشود.
انواع مختلف مدیتیشن را بشناسیم
همان‌طور که از تیتر پیداست، مدیتیشن تکنیک‌های مختلفی دارد که همه آنها هدفی یکسان برای دستیابی به آرامش درونی دارند. در ادامه همراه ما باشید تا انواع مختلف مدیتیشن را بشناسیم.
مدیتیشن هدایت شده
در این روش مدیتیشن شما تصاویری را در ذهن‌تان از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که آرامش‌بخش می‌دانید، تجسم کرده و باید سعی کنید تا حد ممکن از حواس مختلف مانند بو، مناظر، صداها و بافت‌ها استفاده کنید. گاهی هم ممکن است تمام این تصوبرسازی‌ها توسط یک راهنما یا معلم انجام شود.
مدیتیشن مانترا
به گفته سایت healthline، در مدیتیشن مانترا، شما در سکوت یک کلمه، فکر یا عبارت آرامش‌بخش را تکرار می‌کنید تا از ورود افکار منفی به ذهن‌تان جلوگیری کنید. مهم نیست که مانترا با صدای بلند یا بی‌صدا خوانده شود، مهم هوشیاری و هماهنگی شما هنگام تکرار آن است که به شما این امکان را می‌دهد تا سطوح عمیق‌تری از آگاهی را تجربه کنید.
مدیتیشن ذهن آگاهی
این نوع مدیتیشن از آموزه‌های بودایی سرچشمه می‌گیرد و بر اساس ذهن آگاهی، افزایش آگاهی و پذیرش زندگی در لحظه حال است. در مدیتیشن ذهن آگاهی، شما آگاهی خود را نسبت به درونیات خود افزایش می‌دهید، احساسات و افکار خود را مشاهده کرده و با آنها رو به رو می‌شوید و بدون قضاوت آنها را از ذهن خود می‌گذرانید. این نوع مدیتیشن برای افرادی که معلمی برای راهنمایی ندارند، مناسب است چون می‌توان به راحتی و به تنهایی آن را تمرین کرد.
چی گونگ (CHEE-gung)
این تمرین به طور کلی آرامش، حرکات بدنی و تمرینات تنفسی را برای حفظ تعادل ترکیب می‌کند. جالب است بدانید که چی گونگ (CHEE-gung) بخشی از طب سنتی چینی است.
تای چی (TIE-CHEE)
تایچی، نوعی هنرهای رزمی ملایم چینی است. در تای چی (TIE-CHEE)، هنگام تمرین تنفس عمیق، مجموعه ای از حالت‌ها یا حرکات را به آرامی انجام می‌دهید.
مدیتیشن ماورایی
مدیتیشن ماورایی در ادیان شرقی مانند هندوئیسم و دائوئیسم و در ایمان مسیحی استفاده می‌شود. مدیتیشن ماورایی یک تکنیک ساده و طبیعی است که شما در آن سکوت یک مانترا، مانند یک کلمه، صدا یا عبارت را به روشی خاص تکرار می‌کنید.این نوع مدیتیشن ممکن است به بدن شما اجازه دهد در حالت استراحت و آرامش عمیق قرار گیرد و ذهن شما بدون نیاز به استفاده از تمرکز یا تلاش به وضعیت آرامش درونی برسد.
یوگا
در یوگا شما مجموعه‌ای از حالت‌ها و تمرینات تنفسی کنترل شده را برای داشتن بدنی منعطف‌تر و ذهنی آرام‌تر انجام می‌دهید.
نحوه انجام مدیتیشن
مدیتیشن به روش‌های مختلفی انجام می‌شود، یادگیری اصول اساسی آن به مبتدیان کمک می‌کند، تا راحت‌تر و موثر تر از آن استفاده کنند. در ادامه مراحل انجام مدیتیشن را به ترتیب توضیح داده‌ایم:
- یک مکان ساکت و خالی از حواس پرتی انتخاب کنید که به شما آرامش می‌دهد.
- تلفن، تلویزیون، موبایل و چیزهایی که باعث حواس‌پرتی می‌شود را خاموش کنید. اگر دوست دارید، می‌توانید یک موسیقی بی‌کلام پخش کنید.
- اگر به تازگی شروع به کار کرده اید، بهتر است با جلسات کوتاه تری که مدت زمان آنها حدود 5 تا 10 دقیقه است، شروع کنید. با جلسات کوتاه آغاز کنید، تا احساس خستگی در طول مدت مدیتیشن نداشته باشید.
- قبل از مدیتیشن یک مکان مناسب را برای نشستن انتخاب کنید. از صندلی یا تشکی استفاده کنید، که بتوانید چندین دقیقه راحت روی آن نشسته را دراز بکشید.
- روی تنفس خود تمرکز کنید و مسیر نفس خود را از بینی تا شش‌های خود دنبال کنید.
- تمرکز روی تنفس، مهم‌ترین قسمت مدیتیشن است. نفس عمیقی بکشید، طوری که شکم شما گسترش پیدا کند و سپس به آرامی نفس خود را بیرون دهید. به احساس هر نفس توجه کنید.
- به افکار خود توجه کنید و بگذارید مانند قطاری از ذهن شما بگذرند.
هدف از مدیتیشن پاکسازی ذهن شما نیست. پس به این نکته هنگام مدیتیشن توجه داشته باشید که هنگام پریشانی افکارتان، دوباره ذهن خود را به سمت تنفس عمیق برگردانید.
افکار خود را قضاوت نکنید و سعی نکنید آنها را تجزیه و تحلیل کنید. این کار را تکرار کنید تا به یکی از عادت‌های روزانه زندگی‌تان تبدیل شود.
مهارت‌های مدیتیشن خود را تقویت کنید
به این نکته دقت کنید که مهم نیست چقدر مدیتیشن را تمرین کرده‌اید یا چه مدت است که مدیتیشن می‌کنید، شما این کار را برای آرامش ذهن خود انجام می‌دهید تا تمرکز و توجه شما به جسم، احساس و ذهن‌تان بازگردد.انواع مختلف مدیتیشن را که برای شما توضیح دادم را آزمایش کنید، احتمالا خواهید فهمید که چه نوع مدیتیشن برای شما بهتر است و از انجام چه کاری لذت می‌برید. بهترین تصمیم این است که مدیتیشن را بر اساس نیازهای خود در لحظه انجام دهید و به یاد داشته باشید که هیچ روش درست یا غلطی برای مدیتیشن وجود ندارد. آن‌چه اهمیت دارد این است که مدیتیشن به شما کمک می‌کند استرس خود را کاهش داده آرامش را به جسم و روح خود بازگردانید.
